Toezicht op energiebesparing

Wegens de coronacrisis heeft het kabinet eind maart bekend gemaakt, te wachten met de introductie van nieuwe maatregelen om de CO2 uitstoot te verlagen. Ondanks het recente besluit om de productie van kolencentrales te verlagen, blijven dus nieuwe maatregelen vooralsnog uit. Tevens wordt de ondersteuning voor bedrijven om te voldoen aan de energiebesparingsverplichting verder geïntensiveerd, waarbij in de uitvoering rekening wordt gehouden met het effect van COVID-19 op het bedrijfsleven.

Informatieplicht Energiebesparing

In Nederland zijn ongeveer 100.000 bedrijven die moeten voldoen aan de Informatieplicht Energiebesparing. Het ministerie EZK heeft van ongeveer 50.000 bedrijven de rapportages ontvangen. De meest opvallende uitkomsten uit de database RVO:

• 11% (5.400) van de bedrijven voldoet aan de Erkende Maatregelen Lijsten.
• 63% (30.600) van de bedrijven heeft een of meer maatregelen (nog) niet (geheel) uitgevoerd.
• 26% (12.700) rapportages vergt nadere beoordeling (alternatieven toegepast of zonder Erkende Maatregelen Lijsten).

In de volgende fase van de Informatieplicht gaat de focus uit naar bedrijven die zich nog niet hebben gemeld. Deze bedrijven wordt gevraagd om alsnog te rapporteren. Daarbij wordt de komende tijd ook aandacht gegeven aan de bedrijven die nog niet voldoen aan de energiebesparingsplicht. Vanaf 2021 gaat het ministerie EZK ook kijken wat de invloed is van het Klimaatakkoord op de uitvoering van de energiebesparende maatregelen. Veel bedrijven hebben namelijk in kader van Klimaatafspraken (doordat het Energieakkoord afloopt eind 2020) nieuwe eisen en nieuwe maatregelen te hanteren.

Deze nieuwe fase brengt een andere aanpak met zich mee. Het ministerie EZK gaat de samenwerking met MKB-NL en de branches uitbreiden, het bevoegd gezag opnieuw ondersteunen via het project Versterkte Uitvoering. Daarnaast zet het ministerie ook verder sterk in op communicatie en facilitering. Op de nieuwssite van de RVO staan al diverse inspirerende energieverhalen van ondernemers.

Toezicht en handhaving

Begin 2020 zijn extra middelen beschikbaar gesteld vanuit de overheid om extra toezicht en handhaving te kunnen uitvoeren op de Informatieplicht. Het ministerie EZK heeft een survey uitgevoerd in de maanden mei en juni om na te gaan hoe de toezicht energiebesparing werd uitgevoerd tijdens COVID-19 pandemie. Uit de resultaten blijkt dat de controle op afstand redelijk werkt. In de afgelopen maanden werd er veelal administratief en digitaal toezicht en handhaving uitgevoerd. Hierin werd het bedrijfsleven door het bevoegd gezag vooral ondersteund en gestimuleerd. Met het stimulerend toezicht wil de overheid bereiken dat het bevoegd gezag gezamenlijk met de ondernemer de ingediende rapportage doorneemt, duidelijk vaststelt wat er klopt of niet. Ook dienen er afspraken te worden gemaakt welke maatregelen in welke termijnen worden uitgevoerd. De 1,5 meter regel bleek ook geen belemmering te zijn voor fysieke controles. Toch gaf het bedrijfsleven ook aan dat door de COVID-19 pandemie de gemeentebegrotingen serieus onder druk staan waarbij de prioriteitstelling bij het bevoegd gezag wel erg van elkaar kunnen verschillen.

Versterkte uitvoering energiebesparings- en informatieplicht (VUE)

In 2020 heeft Rijkswaterstaat in opdracht van de minister van EZK een ondersteuningsregeling aangeboden aan het bevoegd gezag en omgevingsdiensten om extra menskracht te geven. Voor deze versterking is 5 miljoen euro beschikbaar gesteld. Vanuit deze ondersteuningsregeling is een menukaart samengesteld waarop door bevoegd gezag en omgevingsdiensten zelfstandig kon worden aangeven welke (extra) diensten noodzakelijk zijn. Op enkele gemeenten na hebben alle partijen gebruik gemaakt van deze diensten en gratis middelen. Wist je al dat QSN ook is aangewezen als Energie Expert inzake de activering Informatieplicht Energie besparen?

In mei 2020 bleek dat de uitvoering van toezicht en handhaving door omgevingsdiensten beduidend achter liep op de afspraken rond uit te voeren diensten. De gemeente zijn duidelijk overvallen door de COVID-19 pandemie. Rijkswaterstaat heeft recent akkoord gegeven om desbetreffende diensten ook nog te kunnen uitvoeren in Q3 en Q4 van 2020. Goed om te weten is dat EZK een tweede tranche met extra middelen beschikbaar stelt voor nog extra toezicht en extra handhaving voor najaar 2020 en 2021. Hiervoor wordt door Rijkswaterstaat in juli een aangepaste menukaart ter beschikking gesteld en wordt 1 augustus a.s. de verdeelsleutel gepresenteerd door EZK. In september wordt de aanvraag ronde geopend waarbij de gemeenten en omgevingsdiensten kunnen aangegeven welke diensten ze willen afnemen. Naar verwachting kunnen dan de eerste diensten verricht worden in oktober waarbij de meeste diensten voor 2021 gaan gelden gezien de inhaalslag die nog moeten worden uitgevoerd.

Bron: Webinar van Ministerie van Economische Zaken en Klimaat – 2 juli 2020